历史上谁能够打败曹操孙坚两诸侯的将军？只有他能

百度 ”　　　　抵挡不了诱惑？看看吸毒的法律后果吧　　吸毒被抓都得进去蹲　　吸毒将承担怎样的法律后果，记者访问了北京市岳成律师事务所岳屾山律师。

Drewno – surowiec drzewny otrzymywany ze ?ci?tych drzew i formowany przez obróbk? w ró?nego rodzaju sortymenty. Zajmuje przestrzeń pomi?dzy rdzeniem a warstw? ?yka i kory. Pod wzgl?dem technicznym drewno jest naturalnym materia?em kompozytowym o osnowie polimerowej wzmocnionym ci?g?ymi w?óknami polimerowymi, którymi s? pod?u?ne komórki zorientowane jednoosiowo. Z powodu ?atwo?ci pozyskiwania, stosunkowo niewielkich wymagań technologicznych podczas obróbki oraz innych zalet, drewno stanowi powszechnie wykorzystywan? grup? materia?ów konstrukcyjnych w technice. Mo?e by? ono stosowane w postaci drewna litego lub w formie przetworzonej, w postaci tzw. tworzyw drewnopochodnych. Drewno, w postaci ?cieru, stanowi podstawowy sk?adnik papieru. Mo?e by? równie? wykorzystywane jako paliwo do celów przemys?owych, technicznych, gospodarczych. Na ?wiecie wyst?puje od 30 000 do 40 000 gatunków ro?lin drzewiastych, z których oko?o 4000 ma potencjalne lub rzeczywiste znaczenie u?ytkowe. W literaturze technicznej i naukowej do?? dobrze opisano w?a?ciwo?ci techniczne oko?o 1500 gatunków, spo?ród których mniej wi?cej 500 jest przedmiotem ?wiatowego handlu. Drewno nale?y do najstarszych materia?ów u?ywanych przez cz?owieka. Pierwotnie stosowane by?o jako no?nik energii (spalanie) oraz podstawowy materia? budowlany do budowy cha?up i domów mieszkalnych, budowli gospodarczych, ko?cio?ów, mostów, a tak?e budowli obronnych. Wykorzystywano pnie o zró?nicowanym zakresie obróbki (z czasem przecinane na po?ówki), deski, a nawet plecionki z cienkich ga??zi. Przez tysi?clecia budowano z drewna ?ciany, stropy i dachy, kryte dranicami lub gontem. Drewna u?ywano do wykonywania mebli, sprz?tów domowych, naczyń (z czasem w konstrukcji klepkowej) i narz?dzi, a tak?e do ogrzewania i o?wietlania pomieszczeń (?uczywo). Z drewna budowano ?rodki transportu: ?odzie (pierwotnie d?ubane w jednym pniu) i okr?ty, wozy i sanie. Przez dwa stulecia by?o podstawowym materia?em do wykonywania obudowy górniczej w kopalniach.

Obecnie drewno stosowane jest jako materia? konstrukcyjny oraz wykończeniowy. Swoj? popularno?? zawdzi?cza swej lekko?ci i wystarczaj?cym do wielu zastosowań w?asno?ciom wytrzyma?o?ciowym. Stosuje si? je jako materia? na pod?ogi, boazerie, do wykonania wi??b dachowych budynków, altan, wiat, ogrodzeń i pergoli, mebli i zabawek. W wielu krajach, m.in. w Ameryce Pó?nocnej (USA i Kanada), drewno jest w dalszym ci?gu wa?nym materia?em budowlanym i u?ywa si? go do budowy wi?kszo?ci niskich zabudowań mieszkalnych. Drewno ma?owarto?ciowe, odpady powsta?e przy produkcji ró?nych sortymentów drewna s? wykorzystywane do produkcji p?yt pil?niowych, wiórowych, OSB, sklejki, itd., które tak?e s? materia?em do wykonywania wielu przedmiotów codziennego u?ytku. Inne odpady drewniane (obrzynki, wióry, trociny itp.) s? surowcem energetycznym.

W Polsce, w grodzie Biskupin wszystkie domy, urz?dzenia obronne i wiele przedmiotów wyposa?enia i codziennego u?ytku by?y wykonane z drewna.

Przekrój poprzeczny pnia w parku narodowym "De Veluwe" w Holandii

wygl?d s?ojów 12 gatunków drewna

W drewnie rozró?niamy trzy zasadnicze przekroje:

• poprzeczny, utworzony przez przeci?cie pnia prostopadle do jego osi pod?u?nej;
• pod?u?ny promieniowy, utworzony przez przeci?cie pnia wzd?u? jego osi pod?u?nej, przez rdzeń;
• pod?u?ny styczny, utworzony przez przeci?cie pnia wzd?u? jego osi pod?u?nej i przechodz?cy poza rdzeniem, czyli po stycznej do któregokolwiek pier?cienia przyrostu rocznego.

Wady i zalety drewna

Drewno jest materia?em niejednorodnym pod wzgl?dem budowy. Posiada liczne wady, anomalie, uszkodzenia lub inne wrodzone i nabyte cechy, które obni?aj? jego warto?? techniczn? i ograniczaj? zakres u?yteczno?ci, ale jednocze?nie mog? podnosi? jego walory ozdobne. Z punktu widzenia przerobu surowca drzewnego, drewno powinno mie? kszta?t walca, równomiern? s?oisto??, przebieg w?ókien równoleg?y do pod?u?nej osi, oraz nie powinno mie? s?ków (ga??zi).

Polska norma (PN-79/D-01011) wyró?nia nast?puj?ce grupy wad:

• s?ki
• p?kni?cia
• wady kszta?tu
• wady budowy
• zabarwienia
• zgnilizny
• uszkodzenia mechaniczne.

W porównaniu do wielu innych materia?ów drewno cechuje szereg wad zwi?zanych z jego biologicznym pochodzeniem. Materia?y i produkty drzewne bez odpowiedniego zabezpieczenia ?atwo ulegaj? degradacji pod wp?ywem wody, owadów, grzybów i ma??y b?d?cych paso?ytami drewna. Zmienne warunki wilgotno?ci prowadz? cz?sto do paczenia si? i p?kania drewna. Owady i grzyby obni?aj? mechaniczn? wytrzyma?o?? drewna.

Wady drewna zawsze powoduj? obni?enie jego warto?ci i mog? spowodowa? jego dyskwalifikacj? jako materia?u. Zale?? od ró?nych czynników:

• zwi?zane ze wzrostem drzewa to – s?ki, rdzeń mimo?rodowy, wielordzenno??, zawoje, skr?t w?ókien, p?kni?cia (np. mrozowe) itp.;
• zwi?zane z ?erowaniem owadów na drzewie lub drewnie, np. spuszczel domowy (Hylotrupes bajulus), trzpiennik ?ó?ty (Sirex gigas), rytel pospolity (Hylocoetus dermestoides), drwalnik paskowany (Trypodendron lineatum), ko?atek uparty (Anobium pertinax), ko?atek meblowy (Anobium domesticus), Limnoria lignorum, a tak?e obj?ty ochron? gatunkow? kozioróg d?bosz; oraz ma??y, np. ?widrak okr?towiec (Teredo navalis);
• zwi?zane z procesami gnilnymi, zagrzybieniem podczas wzrostu drzewa albo po jego ?ci?ciu, powoduj? zmian? zabarwienia, sinizn?, zgnilizn?, czyli mursz.

Przyk?ady grzybów rozwijaj?cych si? na drewnie:

• grzyby powoduj?ce szybki rozk?ad drewna na du?ych powierzchniach: grzyb domowy w?a?ciwy stroczek domowy (Merulius lacrimans), grzyb domowy bia?y porzyca inspektowa (Poria vaporaria), grzyb piwniczny gnilica mózgowata (Coniophora cerebella), grzyb kopalniany krowiak bocznotrzonowy (Paxillus acheruntius);
• grzyby wyst?puj?ce "gniazdowo": grzyb podk?adowy twardziak ?uskowaty (Neolentinus lepideus), grzyb s?upowy siatkowiec p?otowy (Lensites sepiaria).

Do ochrony drewna, zw?aszcza w budownictwie, nale?? takie praktyki jak:

• nieu?ywanie drewna pochodz?cego z rozbiórki starych domów,
• niemalowanie drewna farbami olejnymi przed jego wysuszeniem,
• wietrzenie pomieszczeń, w których drewno jest zastosowane,
• wykonanie poprawnej izolacji przeciwwilgociowej,
• wykonanie impregnacji preparatami grzybo- i ple?niobójczymi,
• wykonanie zabezpieczenia przeciwogniowego.

Zalety drewna jako surowca:

• ?atwe w obróbce (gatunki mi?kkie),
• izoluje termicznie i elektrycznie,
• materia? ekologiczny,
• odporne na dzia?anie wielu czynników chemicznych.

Sk?ad chemiczny

Podstawowymi pierwiastkami wchodz?cymi w sk?ad drewna s?: w?giel (49,5%), tlen (43,8%), wodór (6,0%), azot (0,2%) i inne. G?ówne zwi?zki tworz?ce drewno to: celuloza (ok. 45%), hemicelulozy (ok. 30%) i lignina (ok. 20%). Ponadto w drewnie wyst?puj? te?: cukier, bia?ko, skrobia, garbniki, olejki eteryczne, guma oraz substancje mineralne, które po spaleniu daj? popió?. Sk?ad chemiczny popio?u zale?y od rodzaju drzewa, klimatu, gleby itp.

W?a?ciwo?ci fizyczne

• Barwa – u drewna krajowego nie odznacza si? tak du?? intensywno?ci?, jak u niektórych gatunków egzotycznych (mahoń, palisander). Drewno z drzew krajowych ma barw? od jasno?ó?tej do br?zowej.
• Rysunek drewna – ró?ni si? w zale?no?ci od przekroju, barwy drewna, wielko?ci przyrostów, s?ków itp.
• Po?ysk – zwi?zany jest z twardo?ci? drewna i g?adko?ci? powierzchni. Po?ysk najbardziej jest widoczny w przekroju promieniowym.
• G?sto?? pozorna drewna – zale?y od jego wilgotno?ci, rodzaju drzewa z którego jest otrzymane. Przy wilgotno?ci 15% (tzw. drewno powietrzno-suche) waha si? przyk?adowo od ok. 440-450 kg/m3 dla osiki, do 830–850 kg/m3 dla grabu (warto?ci przyk?adowe dla innych gatunków: ?wierk 470–480 kg/m3, sosna 550–560 kg/m3, d?b 720–740 kg/m3, buk 720–740 kg/m3, jesion ok. 700 kg/m3). W stanie ?wie?o ?ci?tym g?sto?? drewna jest o wiele wi?ksza i wynosi najcz??ciej od 700 do ponad 1000 kg/m3.
• Higroskopijno?? – to sk?onno?? materia?u do wch?aniania wilgoci z powietrza. Drewno zawsze wch?ania wilgo? lub oddaje j? do pomieszczenia tak d?ugo, a? osi?gnie stan równowagi pomi?dzy w?asn? wilgotno?ci? a wilgotno?ci? otoczenia. Drewno stosowane w miejscach o du?ej wilgotno?ci powinno by? zabezpieczone przed jej wch?anianiem.
• Przewodno?? cieplna – drewno ?le przewodzi ciep?o, zatem jest dobrym izolatorem. Wspó?czynniki przewodno?ci cieplnej zale?? od rodzaju drzewa i stopnia wilgotno?ci drewna.
• Wilgotno?? – zale?y od warunków w jakich drewno si? znajduje i ma znaczny wp?yw na pozosta?e w?a?ciwo?ci drewna. Bezpo?rednio po ?ci?ciu wilgotno?? drewna wynosi ponad 35%, ale mo?e by? znacznie wi?ksza. Drewno w stanie okre?lanym jako powietrzno-suche (wyschni?te na wolnym powietrzu) ma wilgotno?? oko?o 15–20%, przechowywane w suchych pomieszczeniach – ma wilgotno?? 8–13%. Du?a wilgotno?? drewna bywa powodem paczenia si? wyrobów, stwarza warunki sprzyjaj?ce rozwojowi grzybów. Gdyby drewno zosta?o wysuszone do wilgotno?ci 0% sta?oby si? materia?em ?atwo p?kaj?cym i kruchym. Praktycznie nie mo?na by?oby wykona? z takiego drewna ?adnej konstrukcji czy przedmiotów u?ytkowych.
• Skurcz i p?cznienie – drewno wilgotne podczas suszenia zawsze kurczy si?, podczas nasi?kania wod? p?cznieje. Podczas skurczu drewno p?ka i paczy si?. Dlatego konstrukcje drewniane (wi??by, ramy okienne, listwy boazeryjne itp.) powinny by? przygotowywane z drewna ju? wysuszonego, do takiej wilgotno?ci, w jakiej b?dzie ono u?ytkowane. Najcz??ciej u?ywa si? do wykonania elementów konstrukcyjnych drewna w stanie powietrzno-suchym.
• Zapach – ka?dy gatunek drewna ma swój specyficzny zapach. Pochodzi on od znajduj?cych si? w drewnie ?ywic, olejków eterycznych, garbników itp. Z biegiem lat drewno traci zapach.

W?a?ciwo?ci mechaniczne

Drewno jest materia?em anizotropowym, ortotropowym, jego wytrzyma?o?? na ?ciskanie, rozci?ganie, zginanie zale?y od kierunku dzia?ania si? w stosunku do w?ókien. Drewno znacznie ?atwiej przenosi si?y (ma wi?ksz? wytrzyma?o??) dzia?aj?ce wzd?u? w?ókien – wraz ze wzrostem k?ta odchylenia tych si? od kierunku w?ókien wytrzyma?o?? drewna zmniejsza si?. W zale?no?ci od osi?ganej minimalnej warto?ci wytrzyma?o?ci mechanicznej drewno dzieli si? na klasy. Przyk?adowe warto?ci wytrzyma?o?ci drewna na ?ciskanie w zale?no?ci od klasy:

• ?ciskanie wzd?u? w?ókien – 16 MPa – 88 MPa (gatunki li?ciaste) i 23 – 34 MPa (gatunki iglaste);
• ?ciskanie w poprzek w?ókien od 4,3 – 6,3 MPa (gatunki li?ciaste) i 8,0 – 13,5 MPa (gatunki iglaste).

Twardo??

Mierzona jest oporem stawianym przez drewno podczas wciskania stalowej kulki o ?ci?le okre?lonej wielko?ci. Twardo?? zale?y od gatunku drzewa, z którego drewno pochodzi. Do gatunków twardych nale?? mi?dzy innymi: modrzew, robinia akacjowa, czyli grochodrzew (nazywany b??dnie akacj?), buk, d?b, grab, jesion, jawor, wi?z. Do najbardziej mi?kkich: lipa, olcha, osika, topola. Drewno mi?kkie jest znacznie ?atwiejsze w obróbce, st?d cz?sto jest u?ywane przez rze?biarzy (np. o?tarz w ko?ciele Mariackim w Krakowie jest wyrze?biony z lipy).

Przyk?adowa twardo?? mierzona metod? Janki (przy pomocy kulki metalowej o przekroju 1 cm2) przy 15% wilgotno?ci surowca, dla niektórych gatunków drewna wynosi, od najmi?kszych do najtwardszych:

• krajowych: osika 20 MPa, topola 27 MPa, ?wierk 28 MPa, sosna 28–30 MPa, lipa 30 MPa, jod?a 31 MPa, modrzew 40 MPa, olcha 43 MPa, brzoza 48 MPa, klon jawor 63 MPa, d?b 66–77 MPa (wy?sza warto?? dla tzw. twardzieli), orzech 72 MPa, wi?z 73 MPa, klon 73 MPa, jesion 72–75 MPa, buk 78 MPa, grusza 79 MPa, robinia akacjowa 88 MPa, grab 89 MPa.
• egzotycznych: Ochroma spp. (balsa) 4 MPa, Tectona spp. (teczyna) 46 MPa, Hevea spp. (kauczukowiec) ok. 59 MPa, Khaya spp. (mahoń, ró?ne gatunki) 58–65 MPa, Afzelia spp. (doussie) 76 MPa, Koompassia spp. (kempas) ok. 78 MPa, Tristania spp. (badi) ok. 78 MPa, Carya spp (orzesznik, czyli hikora) 83 MPa, Hymenaea spp. (jatoba) ok. 85 MPa, Intsia spp. (merbau) ok. 85 MPa, Cantleya spp. (daru-daru) ok. 88 MPa, Eusideroxylon spp. (ulin) ok. 91 MPa, Buxus spp (bukszpan) 133 MPa, Diospyros spp. (heban) 171 MPa, Guaiacum spp. (gwajak) 197 MPa.

?cieralno??

Drewna twarde s? najcz??ciej najodporniejsze na ?cieranie. Ta cecha ma du?e znaczenie przy wyborze drewna jako materia?u do wykonania np. pod?óg.

Gatunki drewna u?ywane w budownictwie

Drewno sosnowe

Drewno ?wierkowe

Drewno brzozowe

Drewno bukowe

Drewno jesionowe

W budownictwie najcz??ciej u?ywane s? nast?puj?ce gatunki drewna:

• gatunki iglaste (pozyskane z drzew iglastych) – stosowane s? do wykonywania konstrukcji dachowych, stolarki budowlanej (okna, drzwi, schody itp.), desek pod?ogowych, sklejki itp.:
  • Jod?a (Abies alba) – najlepsze w?a?ciwo?ci ma drewno pozyskiwane z drzew stuletnich. Drewno jest mi?kkie, o ?redniej wytrzyma?o?ci, gi?tkie i ?upliwe. Ma sporo s?ków, które wypadaj? z tarcicy.
  • Modrzew (Larix europaea) – najlepsze w?a?ciwo?ci ma drewno pozyskiwane z drzew w wieku 100–120 lat. W Polsce rzadko stosowane, jest najlepszym (z punktu widzenia techniki) i najtrwalszym gatunkiem drewna.
  • Sosna (Pinus silvestris) – najlepsze w?a?ciwo?ci ma drewno pozyskiwane z drzew w wieku 80–120 lat. Drewno jest mi?kkie, ?atwe w obróbce, spr??yste, o dobrej wytrzyma?o?ci mechanicznej.
  • ?wierk (Picea abies) – najlepsze w?a?ciwo?ci ma drewno pozyskiwane z drzew w wieku 80–120 lat. Drewno jest mi?kkie, o ?redniej wytrzyma?o?ci, spr??yste, trudne w obróbce (?atwo p?ka, ma sporo s?ków). Ze ?wierków rosn?cych w górach otrzymuje si? lepsze drewno, ni? z rosn?cych na nizinach.

• gatunki li?ciaste (pozyskane z drzew li?ciastych) – najcz??ciej stosowane s? do robót stolarskich, wykonywania pod?óg i posadzek:
  • Brzoza (Betula pendula i Betula pubescens) – drewno o dobrych w?a?ciwo?ciach mechanicznych i ma?ej odporno?ci na grzyby.
  • Buk (Fagus silvatica) – najlepsze w?a?ciwo?ci ma drewno pozyskiwane z drzew w wieku oko?o 110 lat. Drewno twarde, o du?ej wytrzyma?o?ci, ?atwe w obróbce. Cz?sto atakowane przez owady.
  • D?b (Quercus robur lub Quercus petrea) – najlepsze w?a?ciwo?ci ma drewno pozyskiwane z drzew w wieku oko?o 180 lat. Drewno jest twarde, ci??kie, o dobrych parametrach wytrzyma?o?ciowych, odporne na ?cieranie. Bardzo dobre do wyrobu parkietów lub masywnych mebli (np. kredensów). Cz?sto atakowane przez owady. W wodzie z czasem czernieje, w wyniku reakcji chemicznych pomi?dzy kwasem garbnikowym znajduj?cym si? w drewnie a solami ?elaza wyst?puj?cymi w wodzie (niemniej jednak w wodzie jest trwalsze ni? wi?kszo?? innych krajowych gatunków). Drewno ?atwo p?ka i paczy si?.
  • Grab (Carpinus betulus) – drewno o dobrych w?a?ciwo?ciach mechanicznych, trudno?cieralne, ci??kie, bardzo twarde.
  • Jesion (Fraxinus excelsior) – drewno ci??kie, wytrzyma?e i elastyczne. Po ?ci?ciu ?atwo je wygi??. Zastosowane w warunkach suchych jest trwa?e, w wilgotnych ?atwo ulega zniszczeniu.
  • Olsza czarna (Alnus glutinosa) – drewno mi?kkie, ?atwe w obróbce. Cz?sto atakowane przez owady. Ma?o odporne na zmienne warunki atmosferyczne. Przy sta?ym przebywaniu pod wod? trwa?e, dzi?ki du?ej zawarto?ci garbników.
  • Topola (Populus, ok. 30 gatunków) – jedyne drewno li?ciaste stosowane do wykonywania konstrukcji budowlanych, zw?aszcza na terenach bezle?nych. W Polsce raczej jako drzewo ozdobne, opa?owe, stosowane te? w celu osuszania terenu.
  • Wi?z pospolity i brzost (Ulmus campestis, Ulmus montana) – drewno twarde, wytrzyma?e, spr??yste. Parzone ?atwo daje si? wygina?. Trwa?e na powietrzu i pod wod?.

Sortymenty drewna

Podzia?em surowca drzewnego na poszczególne sortymenty drewna okr?g?ego zajmuje si? sortymentacja. Zasadniczy podzia? i terminologia zawarte s? w Polskich Normach:

• PN-92/D-02002: Surowiec drzewny. Podzia?, terminologia i symbole.
• PN-92/D-95000: Surowiec drzewny. Pomiar, obliczanie mi??szo?ci i cechowanie.

Zobacz te?

• wyroby z drewna

Bibliografia

• Wac?aw ?enczykowski: Budownictwo ogólne. Wyd. 8. T. 1: Materia?y i wyroby budowlane. Warszawa: Arkady, 1976. Brak numerów stron w ksi??ce
• Wac?aw Parczewski: Materia?y Budowlane. Warszawa: PWN, 1975. Brak numerów stron w ksi??ce
• Kazimierz ?apiński: Poradnik Modelarza Lotniczego. WKi?, 1984. Brak numerów stron w ksi??ce